“Dolar 8 Lira olacaktı, N’oldu o iş?” minvalinde tonla mesaj alıyorum ama bir allah’ın kulu da çıkıp, “teşekkür ederim, dolar 2TL iken (veya 3 iken, 3.60 iken vs) seni dinledim, dolar aldım, 4TL’ye yaklaşınca da sattım. Paramı 2ye katladım. İBAN’ını yolla sana biraz kar payı vereyim” demiyor 🙂
Şakası bir yana, benim yazılar da dahil nette tonla yazı var. Okuyun bakın karşılaştırın kendiniz karar verin. (bir önceki yazımda epey eğitim bilgisi paylaştım)
Sorunun cevabına gelirsek, Türkiye Ekonomisi’yle ilgili bir sapma yok beklentimde. Kısa cevap bu.
Uzun cevap ve öngörülerimin tutmasıyla ilgili Forex hesabımın son 3 ay geçmişini paylaşıyorum. (tıklarsanız büyük halini rahat görebilirsiniz)
Göreceğiniz üzere TL, dolar değil, Euro, Yen, Petrol, Altın, Avustralya doları bile alıp sattım. Tüm işlemler kar ile kapatıldı, 1 tane bile zarar yok. (stop loss’lar bile kar)
3 aylık net kar oranım %30’larda. Küçük oyuncuyum ama 10milyon dolarlık bir fon yönetiyor olsaydım, 3 ayda 3 milyon dolar kazandırmıştım şimdi. (hem de motorla balkan seyahati yaparken yaptım bunu ^^)
İlk fotodaki seçili olan TL-$ işleminde kar görmem 2 haftayı buldu, çok yüksek swap maliyeti oldu, SWAP yüzünden karım epey eritti. TL’deki yüksek faiz, şu anda TL’deki değer kaybını önlemesindeki ana etmen. Swap maliyetini düşünen yatırımcı, TL aleyhine uzun süreli pozisyondan kaçınıyor. Bekleme lüksü olan başka paritelere oynuyor. FX dünyasında TL’nin hikayesinin özeti bu.
OHAL ve iç/dış politikadaki sorunlu yönetim tarzı olmasa, bu faiz ve Merkez bankasının (MB) sıkılaştırma politikalarıyla dolar 2.80’lerde olurdu. (piyasadaki dolar fiyatı şu an geçen sene hazirandaki fiyatlar civarında, geçen sene haziranda dolar 2.80’di)
Sonbaharda minimum 4.20 beklediğimi 6’ya kadar yolu olduğunu söylemiştim. (takip ettiyseniz şubattaki yazımda, tahminimin üst limiti olan 8 lirayı 6liraya düşürmüştüm bu yıl için. MB oldukça iyi müdahale ettiği ve faizleri 8’den 12.25e arttırdığı için) MB’nin tüm müdahalelerine rağmen, hala daha yükseliş bekleme nedenim şu: Dağıtılan KGF kredilerinin geri ödenemeyeceği gerçeği. KGF kredilerini yüzdürürlerse bu öngörüm gecikir ama eninde sonunda o seviyeler konuşulacak.
Bir de ekonominin yaklaşık %15-%20’si NET HATA NOKSAN denilen kayıtdışı parayla dönüyor. Bu da TR ekonomisi üzerindeki riski oldukça yükseltiyor.
KGF kredileri niye geri ödenemeyecek derseniz, çoğu kredi üretim için harcanmadı. Çoğu krediyle mevcut borçlar yüzdürüldü. diğer bir değişle borç miktarı arttı. (krediler için ekstra faiz ödenecek sonuçta). İlaveten, lüks araba almak gibi üretimden uzak harcamalar yapıldı. Ayrıca KGF kredisi çekenlerin azımsanmayacak miktarının da dolar/altın vs aldı.
Peki KGF kredileri geri ödenemeyince ne olacak?
KGF’ler sayesinde şu an piyasa ufaktan canlandı gibi oldu ama bu “pastırma yazı” denilen olay. İnsanlar borç aldıkları paraları harcadılar ve piyasa ufak bir canlanma yaşadı ama sürdürülebilir bir yanı olmayan bir şey bu. Peki KGF kredileri geri ödenemeyince ne olacak?
En büyük olasılık: borcu tekrar yüzdürmek için, daha fazla KGF kredisi dağıtılmaya çalışılacak. Fakat, piyasada zaten yeterli para kalmadığı için de daha fazla dış borç alınacak ve/veya para basılacak. (ya da zaten inanılmaz boyutlardaki Net Hata Noksan / kaynağı bilinmeyen para oranı daha da ileri seviyelere ulaşacak) (para basma olasılığıyla ilgili haberler ufaktan dönmeye başladı bile, haber linki)
İlave Konu: Faizlerin Düşürülmesi Olasılığı
Ocak ayında %8’te olan faizler %12,25’e çıkmış durumda. %50’nin üzerinde bir faiz artışı oldu. Yukarıda SWAP için belirttiğim gibi, şu an TL’nin değerini koruyan etmen faizlerin bu seviyesi. Fakat MB’nin sıkı duruşu genelde 9-10 ay sürer. Haliyle Ocakta başlayan sıkı duruş, eylül kasım gibi gevşeyebilir. Eylül gibi faizleri indirmeyi deneyebilir. (İstatistikleriyle oynanmış büyüme rakamları ve enflasyon verilerini baz alıyorum diyebilir) Faizlerin düşüşüyle birlikte de dolar euro altın vs hepsi birden yukarı gider.
Borsa Üzerine Ufak NOT:
Borsa’daki şirketleri pek yakından takip etmediğim için hisse bazlı bir fikrim yok borsada. Daha ziyade, genel olarak borsanın hareketini izliyorum. Kısa kısa bi kaç şey diyim.
1- Sene başında sadece 1 haftada, borsa 77binlerden 92binlere geldi. %20’ye yakın bir artış yaptı sadece 1 haftada. Bu yükselişi “Herif” dedikleri tek bir kişinin alımları yaptı. (Yani tek bir kişinin alım gücü tüm borsayı %20 yükseltmeye yetiyor). Bu da hem piyasanın sığlığını gösteriyor hem de o tek kişinin eline mahkum bırakıyor sizi. Muhtemelen o kişi sert satış yapmaz, kimseyi uyandırmadan azar azar elden çıkartır ama yine de sattığı an, tüm borsayı %20 civarı düşürebilme potansiyeli var bu “tek bir kişinin”. Sonrasında gelebilecek korku satışlarını da siz hesap edin.
2- Her zaman krizden önce borsalar (ve gayrimenkul vs..) yükselir, balon fiyatlamalar oluşur. Sonrasında da krizle birlikte dev düşer. Örneğin, 2008 krizinin nedeni olan ödenmeyen mortgage borçlarının büyüklüğü tüm dünyada 1 trilyon dolar iken, tüm dünya borsalarındaki kayıp 30 trilyona ulaşmış.
3- Türkiye’de bankalar, hiç geri alamayacakları KGF kredileri dağıtarak, kağıt üstünde inanılmaz kar açıklıyorlar. Bu da borsada banka hisselerini yükseltiyor. Bankacılık hisselerindeki yükselişin peşinden de tüm borsa yükseliyor. O krediler ödenemeyince, bankalar zarar açıklayacak ve sadece banka hisseleri değil, tüm borsa çöküşe geçecektir.
4- Sabancı Ailesi, Sabancı Holding’deki; Koç Ailesi Koç Holding’deki hisselerini sattı. Doğuş Holding, çok önce satmıştı garanti bankasındaki ve bir kaç diğer firmadaki hisselerini. Büyükler kendi şirketlerini satıp nakde geçmeye devam ediyor. Adamlar kendi şirketlerinin hisselerini satıyorlarken, sen niye onların hisselerini alasın?
5- KGF ödeme zamanı gelene kadar borsa yükselmeye devam ederse şaşırmam. Yani sonbahara kadar borsanın yükselebilme ihtimali sürüyor. Ama asla gireceğim bir şey değil borsa. Zarar riski, kar riskinin çok üstünde. Dolar’a %4’e yaklaşan mevduat faizleri varken (ve de kendi %20lik değerlenme potansiyeli varken) manasız risk geliyor bana borsaya yatırım.
Konunun Diğer Ayağı: Dolar Endeksi
TR ekonomisiyle ilgili beni şaşırtan bir gelişme yok. Her şey beklediğim gibi gidiyor. Açıkçası beni şaşırtan, doların bu kadar zayıflaması oldu. Bu beklemediğim bir şeydi. 1 dolar 1 euro olmasını beklerken 1.03ten döndü 1.15’lere kadar geldi. (şu an euro 4TL’nin üzerinde, 4.20’ye doğru gitti, geri döndü. 1$=1€ olsaydı, dolar da 4.20’lere yakındı bugün.)
Özetle ne oldu:
- “Trump dolar çok değerli” dedi. Bir başkanın çıkıp, “benim param çok değerli, değerinin düşmesi lazım” demesini inanın beklemiyordum. bu da EURUSD paritesinin 1.03’ler civarından dönmesine neden oldu. (Dolar endeksi de 104ler civarından döndü.)
- Trump söz verdiği mali harcamalar için kaynak alamadı. (bunu olası görüyordum, dev şaşırmadım)
- Trump’ın rusya seçim hilesi vs. muhabbetine görevden alınması konuşuluyor. Bir ABD başkanının görevinden alınabileceğine ihtimal vermiyorum. Clinton döneminde de Oval Ofis seks skandalı sonrası görevden alınacağı konuşulmuştu, özür diledi falan sonra gündem değiştirmek için gitti Irak’ı bombaladı vs göreve devam etti. Trump’ta da benzer olay olur. (Trump’ın bi kaç ay önce görevden alma konuşmaları yapılırken, o da gitti suriyeyi bombaladı mesela) Ama tüm bunlar, piyasadakiler tarafından risk görülüp dolar satışına neden oldu.
- Avrupa seçimlerinde korkulan olmadı, aşırı sağ seçilmedi. (euro lehine)
- Avrupa Merkez Bankası (AMB), tahvil alımını durdurmayı/azaltmayı planlıyor (bilançoyu normalleşme aşaması). Yol haritası henüz tam netleşmese de, piyasada euro arzı sabit kalacak veya en azından yavaşlayacak gibi duruyor. (euro lehine)
- Bir kaç ay önce FED, ABD bankalarına stres testi yaptı, olası bir krize karşı tüm bankalar testten geçti. (ki oldukça ağır bir testti. Avrupa’daki çoğu banka o testten kalır.) Aynı dönem, İtalya’da banka battı, 5 milyar euro yardım verildi. Hiç anlam veremediğim şekilde, bu olay piyasa tarafından hiç önemsenmedi bile. İleride bunun fiyatlaması da dolar lehine olacak şekilde gelecektir. (akdeniz bölgesinde pek çok banka zor durumda hala)
- Öte yandan minimal seviyede de olsa, ABD enflasyon biraz düşük geliyor son bi kaç aydır. FED’in bu yıl bir kere daha faiz arttırma ihtimali düşük görülüyor piyasa tarafından (tahminler %50ler civarında, yani artış kesinleşirse yükseliş kuvvetli olacak) Benim görüşüm, FED bir sonraki krize hazırlanıyor. Enflasyon düşük gelse de, ABD’deki hem emlak hem de borsada oluşan balondan rahatsız. Tekrar ediyorum: Emlak ve Borsa’da oluşan balon, kriz riskidir ve FED’in amacı sadece sokaktaki enflasyonu değil, bu balonu da durdurmaktır. Aksi taktirde, yüksek enflasyonla oluşabilecek ekonomik problemlerin kat ve kat daha büyüğünde bir ekonomik krizle karşı karşıya kalırlar. (şu an hem ABD emlak fiyatları hem de borsa, 2008 krizinin çok ve çok ötesinde. 29 büyük buhranından sonra, kriz öncesi seviyeyi yakalaması 30 yıl sürmüşken, şimdi bir kaç yılda yakaladı. Ve de dünyadaki tüm devletlerin borçluluk miktarları hiç görülmemiş seviyelerde) Bu balonu engellemek için bile olsa, FED bu yıl 3. faizi de arttırır. Yoksa ileride çok daha yüksek faizi çok daha hızlı arttırması gerekir. (örneğin, bizim MB aralıkta faiz arttırmadı. O zaman %1 faiz arttırsaydı, belki şimdi faizler %12.25 değil daha düşük olacaktı, dolar 4’e hiç yükselmemiş olacaktı. Erken müdahale daha az zararla atlatmayı sağlar her konuda)
- Son olarak daha önce hiç konusu açılmayan “FED’in Bilanço Küçültmesi” mevzusu konuşuluyor bir kaç aydır. Eylül gibi bilanço küçültmenin başlaması bekleniyor. Genel kanı, bunun piyasaya etkisi sınırlı olacağı yönünde. Ama ben tam öyle düşünmüyorum. Avrupa bilançoyu normalleştirecekken, FED küçültecek. Yani dolar lehine çok daha güçlü bir etki muhtemel. Çünkü daha önce hiç yapılmamış büyüklükte bir şey yapacaklar. 2008 krizinden sonra dev miktarlarda karşılıksız para basıldı. hemen tüm ülkeler o dönem karşılıksız para bastığı için kurlar dev oynamadı. misal ABD para basarken avrupa basmasaydı, 1euro 4dolar civarı olabilirdi. 1 trilyondan 4.5trilyon dolara çıktı FED bilançosu o dönem krizi atlatmak için. (bu sebeple Altın dev yükseldi, 600dolardan 2000dolar civarına yükseldi) şimdi bu 4.5trilyon doların 900milyarı tedavülden kalkacak, yaklaşık %20lik bir küçülme planlanıyor. (bir sonraki krize hazırlanıyor ABD. gerekirse tekrar aynı yöntemi kullanmak için pay bırakmaya çalışıyor.) Haliyle piyasadaki dolar azalacak. Dolar Arzı’nın azalmasıyla da dolar fiyatı yükselecek. Dolardaki %20’lik bir arz kesintisi, dolar endeksinde %20’lik bir etki yapar mı yapmaz mı tam emin değilim, kimse de emin olamaz sanırsam çünkü dediğim gibi bu büyüklükte bir şey daha önce yapılmadı. Ve FED bunu adım adım yavaşça yapmayı planlıyor. (Tekrar ediyorum, AMB’nin yapacağı sadece ilave euro vermemek piyasaya, FED’in yapacağı ise, ilave para vermediği gibi piyasadaki dolar miktarını azaltmak ve faiz arttırmaya devam etmek)
Kısaca Trump, doları oldukça düşürdü. Son dönem enflasyon verileri de piyasa’nın FED’in bu yıl faiz artıracağına olan inancı azalttı. Haliyle bunlar mevcut fiyatların içinde. Dolar endeksinde dipleri görüyor olabiliriz. Öte yandan, bu yıl içinde bilanço küçültme ve 1 faiz daha gelirse dolar endeksi yine yükselecektir. Trump tekrar “dolar çok pahalı” diyene kadar da devam edecektir. Trump’ın “dolar pahalı” diye söylendiğini dolar endeks seviyesinin 104’ler civarında olduğu ve şu anda 95ler civarında olduğumuzu göz önüne alınca, dolar endeksinin bu yıl içinde orta nokta olan 100 civarında dengelenmesi olası gözüküyor. Euro’nun kısa vadede 1.16 belki 1.17’leri görme ihtimali olsa da, yıl sonuna doğru 1.10’lara yaklaşmasını bekliyorum. (bilanço + faiz etkisiyle) Hatta 1.10 seviyesinin altına düşerse şaşırmam. (hala 1.07 – 1.08 arası açık gap var, Macron seçimi sonrası oluşan) Hatta Trump faktörü olmasa 1dolar = 1euro beklentimi (hatta 1euro 0.90 $ beklentimi) korurdum. Ama bir devlet başkanı, o seviyelerdeki kendi parasına çok pahalı diyorsa; devlet başkanına karşı oynamak pek mantıklı olmaz. Öte taraftan, euronun 1.20’yi geçmesine hiç ihtimal vermiyorum. Şu an Forex’te açık EURUSD pozisyonum var, euro sat dolar al. beklemedeyim. Banka’da ise, 1.07’lerden aldığım bir miktar euro var. Euro daha ne kadar çıkabilir diye takip ediyor ve doğru satış anını bekliyorum. Altın dolar paritesinde de (XAUUSD) beklentim düşüş yönünde. 1.150ler olası. Açık pozisyon yok bu paritede. Ama Kuzey kore’de suriyede falan ekstradan savaş rüzgarları eserse tekrar 1.300’ler civarına yaklaşabilir altın. O seviyelerde satış vererek topa girmek en iyisi gibime geliyor. (şu an XAUUSD 1.210’larda. Bu seviye pozisyon açmak için riskli, aşağı yöne ihtimal daha yüksek olsa da, iki yöne de gidebilir. Dediğim gibi anca 1.300’lere yaklaşırsa satış pozisyonu açarım uzun vadeli)
Bu arada son bir şey ekleyim, bu söylediğim gecikebilir veya erken de gelebilir. Ayrıca bir önceki ekonomiyle ilgili yazımda belirttiğim gibi, bu yıl beklentim alt limit 4.20, üst limit 6. Yani 8’i MB faizleri sonucunda revize etmiştim şubat ayındaki yazımda. Aylarca bekleme lüksünüz yoksa, her an paraya ihtiyacınız olma ihtimali varsa, TL mevduat tercih edin. Para kazanmak için sinir stres olmayın 🙂 Bir de kar görünce satın. Oyunun kuralı bu.
Ama tabi, YTD diyim. Burada paylaştıklarım kendi oyun mantığım. Siz araştırın, karşıt görüşlerle kıyaslayın kendiniz karar verin en nihayetinde.
Kendinizi eğitmek isterseniz, “Ekonominin Gidişatını ve Doların Ne Kadar Olacağını Öngörebilmek Üzerine” yazımı okuyun, orada pek çok eğitim bilgisi paylaştım.
Şimdilik bu kadar ^^
Bakalım ilerleyen dönemde bu performansımla bir yatırımcının dikkatini çekip “al sana 1 milyon dolar, 10 milyon dolar, vs.. büyüt bunu” diyeceği bir dönem gelir mi? 🙂 Yukarıda belirttiğim gibi, 10 milyonla oynasaydım, 3 ayda 13 milyon yapmıştım şimdi.
_______________________
Takip için:
https://www.facebook.com/dunyabirmasaldir
https://www.instagram.com/ozgur_cagdas/
https://www.youtube.com/user/OzgurCagdas
https://www.twitter.com/Ozgur_Cagdas
https://www.plus.google.com/+OzgurCagdas
___________________________________
Bu yazıyı, kopyala yapıştır ile kendi sitenize yüklemeniz telif hakkı ihlalidir. “Alıntı” yapmak, kaynak göstererek bir yazının belli kısmını alıp, onu kendi yorumunuzla sunmaktır, bu serbesttir. Kaynak gösterseniz bile, yazının büyük kısmını veya tamamını kopyalayıp sitenize koyup beleşçilik yapmak suçtur! (herşeyden önce google’a mesaj atıp telif ihlalini bildirince, ihlal şekline göre tüm adsense hesabınız dondurulabilir. Ayrıca telif ihlali tespit edilen websiteleri, google arama sonuçlarında konumu düşer)
Parayla para kazanmak herkesin harcı değil ne yazık ki.. En azından benim değilmiş. O nedenle şimdilerde her türlü para kazanabileceğim piyasadan uzak duruyor ve dünya turum için para biriktiriyorum :))
Çağdaş, eline sağlık yine güzel tespitler, iyi bir yazı.. Okumaya devam
Teşekkür ederim, dolar 2TL iken seni dinledim, dolar aldım, 4TL’ye yaklaşınca da sattım. Paramı 2ye katladım. İBAN’ını yolla sana biraz kar payı vereyim 😛
millet sana dola 8 lira olacaktı noldu o iş diye sormuş , sen “bana hava hoş bakın forexte neler kazandım bakın ekran görüntüleri ” falan yazmışsın. millete bundan ne ? sen tahminin resmen patlamış sen bize ben yine de ka ettim diyosun. zaten seni dinlemeyip borsaya giren adam en az %100 kar etmiştir çünkü en dandik kağıt 2 katına çıktı sen o yazıyı yazdığından beri.
ben sonbahar dedim sebeplerimi belirttim, ayrıca borsa çıkmıcak demedim. borsa riskli dedim. şu anda da 150bine de çıkabilir. bitcoin 3bin dolardan 100bin dolara da çıkabilir ama ikisine de girmem, gereksiz risk